W roku 1923 rozpoczął pracę dydaktyczną w formie zlecenia na Wydziale Ogrodniczym w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego mgr Jerzy Spława-Neyman, który w 1921 roku przyjechał do Polski z Rosji, podejmując pracę naukową w Instytutach podległych ówczesnemu Ministerstwu Rolnictwa i Reform Rolnych. W 1924 roku, po uzyskaniu doktoratu z filozofii w zakresie matematyki, podejmuje jednocześnie, obok Wydziału Ogrodniczego, prowadzenie wykładów ze statystyki matematycznej na Wydziale Rolniczym. Na trzecim z wydziałów ówczesnego SGGW, Wydziale Leśnym, podejmuje wykłady i ćwiczenia w 1927 r.

W 1928 roku dr Jerzy Spława-Neyman zostaje habilitowany na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. W tymże roku zostaje powołany Zakład Statystyki Matematycznej przy Wydziale Ogrodniczym pod Jego kierownictwem. W lutym 1930 roku habilitacja ta zostaje przeniesiona na Wydział Ogrodniczy SGGW, a w roku akademickim 1930/31 doc. J. Spława-Neyman zostaje powołany w skład Rady Wydziału Ogrodniczego. Wspólnie ze swymi współpracownikami: dr Karoliną Iwaszkiewicz, dr Stanisławem Kołodziejczykiem, dr Wacławem Kozakiewiczem oraz mgr inż. Wacławem Pytkowskim prowadzi wykłady i ćwiczenia na wydziałach Ogrodniczym i Rolniczym z zakresu matematyki wyższej, teorii statystyki, zagadnień statystyki w ekonomice oraz zagadnień statystycznych w doświadczalnictwie rolniczym. Mimo wielu starań ze strony Wydziału Ogrodniczego, przy szerokim poparciu ówczesnych władz rektorskich Uczelni, a m.in. przez prof. Władysława Grabskiego, nie udało się ani zatrudnienie na stałe prof. Jerzego Spławy-Neymana, ani powołanie Katedry Statystyki Matematycznej. Sytuacja ta trwała do 1936 roku, kiedy to w wyniku permanentnego braku stałego zatrudnienia na jakiejkolwiek Uczelni w Polsce, J. Spława-Neyman wyjeżdża do Anglii, zostając profesorem na Uniwersytecie College w Londynie. W 1938 roku przenosi się na Uniwersytet w Berkeley w stanie Kalifornia, gdzie pracuje aż do śmierci w 1981 roku. Był zagranicznym członkiem Polskiej Akademii Nauk jak też zagranicznym członkiem Towarzystwa Królewskiego w Anglii.

Po wyjeździe prof. J. Spławy-Neymana Zakład Statystyki Matematycznej, kierowany przez kuratora - prof. dr Michała Korczewskiego, świadczył pracę dydaktyczną na rzecz wydziałów SGGW oraz prowadził badania naukowe, wnosząc duży wkład w rozwój teorii jak i zastosowań statystyki matematycznej. Taki stan Zespołu przetrwał do września 1939 roku.

Po zakończeniu działań wojennych, Zakład został restytuowany wraz z innymi Jednostkami SGGW. Z wymienionych pracowników został tylko mgr inż. Wacław Pytkowski. Dr Stanisław Kołodziejczyk poległ w czasie działań wojennych, dr Wacław Kozakiewicz znalazł się w USA, gdzie został profesorem jednego z uniwersytetów, a dr Karolinę Iwaszkiewicz los rzucił do Wilna. W tej sytuacji, do roku 1950 obowiązki kierownika Zakładu pełnił mgr inż. Wacław Pytkowski, natomiast w roku 1950/51 obowiązki te pełniła mgr Regina Elandt - absolwentka Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Poznańskiego. Kuratorem Zakładu pozostawał w dalszym ciągu prof. dr Michał Korczewski, a pracownicy, m.in. Jan Kossakowski, Leon Buksowicz, Leokadia Borucka, Kazimierz Szczepański, prowadzili przede wszystkim działalność dydaktyczną.

W 1951 roku kierownictwo Zakładu Statystyki Matematycznej objął dr Zygmunt Nawrocki, początkowo jako zastępca profesora, następnie jako docent, profesor nadzwyczajny, a od 1969 roku jako profesor zwyczajny nauk rolniczych. Jednocześnie w 1951 roku Zakład zostaje przeniesiony na Wydział Rolniczy, a rok później, w 1952 roku, decyzją Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, została powołana Katedra Statystyki Matematycznej przy Wydziale Rolniczym SGGW. Działalność Katedry pod kierownictwem prof. Zygmunta Nawrockiego trwała do 1 października 1970 roku, kiedy to weszła w skład międzywydziałowego Instytutu Zastosowań Matematyki i Statystyki jako Zakład Statystyki Matematycznej i Biometrii w składzie czteroosobowym: prof. Zygmunt Nawrocki, doc. Leokadia Borucka-Ubysz, dr Aleksander R. Wójcik oraz mgr inż.Tadeusz Dudek.

Zakład Statystyki Matematycznej i Biometrii w ramach Instytutu funkcjonował do 1982 roku, kiedy to podjęto decyzję o powrocie na Wydział Rolniczy jako Katedry Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa. W ramach Instytutu Zakład rozwijał się naukowo, powstawały doktoraty (6) i habilitacje (J. Trętowski - 1978, A. R.Wójcik - 1981), nawiązywana była współpraca z placówkami naukowymi w kraju i zagranicą. Stopniowo powiększał się potencjał naukowy, liczba godzin realizowanej dydaktyki oraz stan osobowy. Po powołania Katedry na Wydziale Rolniczym stan rozwoju trwał w dalszym ciągu, a liczba pracowników naukowych Katedry osiągnęła 17 osób. Kierownikiem Katedry została w 1982 r. doc. dr Leokadia Borucka-Ubysz, która kierowała Katedrą aż do śmierci w 1989 roku.

W 1989 roku kierownikiem Katedry Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa został dr inż. Janusz Górczyński - absolwent Wydziału Rolniczego, który piastował tę funkcję do 1999 r. Katedra, mimo braku samodzielnych pracowników naukowych, pozostawała w dalszym ciągu samodzielną Jednostką SGGW. Lata dziewięćdziesiąte przyniosły wiele zmian, nastąpiła wyraźna zmiana w strukturze zatrudnionych pracowników jak też i zajęć dydaktycznych. Jednocześnie powstawały prace doktorskie (2) i habilitacyjne (W. Mądry - 1993, W. Zieliński - 1993, Z. Laudański - 1997).

Na kolejne kadencje, tzn. lata 2000 - 2002, 2003-2005 i 2006-2008, na kierownika Katedry został powołany dr hab. Z. Laudański, prof. SGGW. W okresie tym powstają następne prace doktorskie (7) realizowane przez pracowników oraz słuchaczy studiów doktoranckich. W ramach Uczelni powoływane są studia międzywydziałowe, w ramach Wydziału Rolnictwa i Biologii w 2003 roku na kierunku Rolnictwo została powołana nowa specjalność "Informatyka w rolnictwie", co spowodowało znaczne rozszerzenie oferty dydaktycznej Katedry. Obecnie Katedra prowadziła zajęcia dydaktyczne z przedmiotów matematycznych, statystycznych i informatycznych na obu kierunkach studiów Wydziału Rolnictwa i Biologii, na Wydziale Technologii Żywności, Międzywydziałowym Studium Biotechnologii (MSB), MS Gospodarki Przestrzennej, MS Informatyki i Ekonometrii, MS Towaroznawstwa, MS Turystyki i Rekreacji. Katedra realizuje je na studiach stacjonarnych, zaocznych i wieczorowych oraz na studiach doktoranckich.

W 2005 roku, na mocy decyzji Senatu SGGW, podobnie jak w 2004 roku względem Wydziału, nastąpiła zmiana nazwy Katedra Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa na - Katedra Biometrii. W ramach Katedry Biometrii powołany został Zakład Statystyki i Doświadczalnictwa - kierownik prof. dr hab. W. Mądry oraz Zakład Informatyki Stosowanej - kierownik prof. SGGW dr hab. Z. Laudański. W roku 2008 nastąpił podział Katedry Biometrii na  dwie jednostki, tj. Katedrę Doświadczalnictwa i Bioinformatyki (jednostkę Wydziału Rolnictwa i Biologii) oraz Zakład Biometrii (jedostka powstałego w 2008 roku Wydziału Zastosowań Informatyki i Matematyki). Kierownikiem Katedry Doświadczalnictwa i Bioinformatyki został prof. Wiesław Mądry a kierownikiem Zakładu Biometrii został prof. Zbigniew Laudański. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinfomatyki funkcjonowała do roku 2019 (w latach 2017-2019 pod kierunkiem dr hab. Krzysztofa Pawłowskiego, porf. SGGW), kiedy to nastąpiła zmiana struktury uczelni, której efektem było powstanie instytutów. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki została przemianowana na Katedrę Biometrii, która obecnie funkcjonuje pod kierownictwem dr hab. Elżbiety Wójcik-Gront w ramach Instytutu Rolnictwa SGGW.

Twórcy Katedry oraz jej dawni Pracownicy

Prof. dr hab. Jerzy Spława-Neyman

(1894 - 1981)

Urodzony 16.06.1894 roku w Bendery w Besarabii. Szkołę średnią ukończył w 1912 roku w Charkowie, gdzie następnie na Uniwersytecie podjął studia w zakresie matematyki na Wydziale Fizyczno-Matematycznym, które ukończył w 1917 roku. Po studiach podjął pracę w charakterze asystenta, by w 1920 roku, po złożeniu odpowiednich egzaminów, uzyskać tytuł magistra matematyki. Jednocześnie powierzono Mu prowadzenie wykładów i ćwiczeń z wielu przedmiotów matematycznych na charkowskim Uniwersytecie. Wtedy to po raz pierwszy zajął się kwestią zastosowań odpowiednich działów matematyki do zagadnień rolniczych.

W lipcu 1921 roku przyjechał do Polski i od 1 września objął stanowisko starszego asystenta w Państwowym Instytucie Rolniczym w Bydgoszczy, gdzie zostało Mu powierzone matematyczno-statystyczne opracowywanie wyników doświadczeń. W grudniu 1922 roku objął stanowisko kierownika Działu Sprawdzeń Przyrządów i Obserwacji w Państwowym Instytucie Meteorologicznym, gdzie pracował do marca 1924 roku. Obie te instytucje podlegały ówczesnemu Ministerstwu Rolnictwa i Reform Rolnych. J. Spława-Neyman, jako wynik studiów w tych Instytutach, ogłasza w tym czasie kilka prac i artykułów, m.in. w Rocznikach Nauk Rolniczych, t. X.: "Próba zastosowań rachunku prawdopodobieństwa do doświadczeń polowych" Jednocześnie nawiązuje kontakty z Uniwersytetem Warszawskim, m.in. z prof. Wacławem Sierpińskim, w zakresie przygotowywania prac czysto matematycznych, do opublikowania m.in. w czasopiśmie "Fundamenta Mathematicae". W 1923 roku podejmuje współpracę z Wydziałem Ogrodniczym, prowadząc zajęcia ze statystyki matematycznej. W 1924 roku uzyskuje tytuł doktora filozofii w zakresie matematyki, podejmując jednocześnie, obok Wydziału Ogrodniczego, prowadzenie wykładów i ćwiczeń na Wydziale Rolniczym. Na trzecim z wydziałów ówczesnego SGGW, Wydziale Leśnym, podejmuje wykłady i ćwiczenia w 1927 roku.

W okresie od 1.10.1925 do 15.03.1926 podejmuje studia i pracę naukową w Londynie, gdzie uczęszcza m.in. na wykłady Karla Persona. W Anglii Jerzy Spława-Neyman poznaje m.in. także R. A. Fishera, obu Pearsonów: ojca Karla i syna Egona oraz "Studenta" - Williama. S. Gosset'a. Zapoznaje się przede wszystkim z literaturą i osiągnięciami szkoły angielskiej w zakresie, jak to określa w swoim sprawozdaniu z wyjazdu: "ogólną teorią cech zbiorczych" w badaniach związku pomiędzy poszukiwaną cechą zbiorczą populacji, a wyznaczoną - dla próby.

Po powrocie kontynuuje wykłady i ćwiczenia, pobierając stypendium Rockefellera (do kwietna 1927r.), starając się jednocześnie o stałe zatrudnienie na SGGW. Niestety, wniosek Rady Wydziału Ogrodniczego, uzupełniany przez ówczesnego Rektora - prof. Władysława Grabskiego, o zatrudnienie dr J. Spławy-Neymana na stanowisku zastępcy profesora statystyki matematycznej, został przez ówczesne Ministerstwo odrzucony. W tej sytuacji dr J. Spława-Neyman odpowiada pozytywnie na propozycję prof. Załęskiego i podejmuje dodatkowe wykłady zlecone na Uniwersytecie Jagiellońskim (poza wykładami i ćwiczeniami na wszystkich wydziałach SGGW) oraz w firmie "Buszczyński i S-wie". W czerwcu 1928 roku dr Jerzy Spława-Neyman zostaje habilitowany na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. W tymże, 1928 roku organizuje Zakład Statystyki Matematycznej przy Wydziale Ogrodniczym SGGW, podobnie jak trzy lata wcześniej - Zakład Biometrii w Instytucie im. Nenckiego w Warszawie. W lutym 1930 roku Jego habilitacja zostaje przeniesiona na Wydział Ogrodniczy SGGW, a w roku akademickim 1930/31 docent dr hab. J. Spława-Neyman zostaje powołany w skład Rady Wydziału Ogrodniczego SGGW. W kolejnych latach doc. J. Spława-Neyman na wydziałach Rolniczym i Ogrodniczym, wspólnie ze swymi współpracownikami: Karoliną Iwaszkiewicz, Stanisławem Kołodziejczykiem, Wacławem Kozakiewiczem i Wacławem Pytkowskim, prowadzi wykłady i ćwiczenia z takich przedmiotów jak: matematyka wyższa, teoria statystyki, zagadnienia statystyczne w ekonomice, zagadnienia statystyczne w doświadczalnictwie rolniczym. W 1932 roku ukazuje się pionierska praca J. Spławy-Neymana z zakresu doświadczalnictwa rolniczego: "O metodach opracowywania doświadczeń wielokrotnych" (Rocz. Nauk. Rol. i Leś., 28, 154-210), której treść jest aktualna także obecnie, w XXI wieku.

Przez cały okres pracy na SGGW, J. Spława-Neyman kontynuuje współpracę m.in. z Zakładem Biometrycznym im. Galtona w Londynie i jest zapraszany do Anglii przez Egona Pearsona na wygłoszenie cyklu wykładów na Uniwersytecie College w Londynie. Otrzymuje On jednocześnie propozycję zatrudnienia na stałe, na stanowisku odpowiadającym stanowisku profesora nadzwyczajnego w polskich uczelniach akademickich. Mimo wielu starań Wydziału i Władz Uczelni, ministerstwo nie wyraża zgody na utworzenie katedry - "Ministerstwo uważa utworzenie katedry statystyki matematycznej w chwili obecnej z nieaktualne". Natomiast prof. Jerzy Spława-Neyman dzieli swój czas między Warszawę a Londyn, by w 1936 roku, wobec nie uzyskania stałego stanowiska ani w SGGW, ani w innej szkole akademickiej, zdecydować się na przyjęcie propozycji Uniwersytetu College w Londynie, deklarując jednocześnie chęć dalszej współpracy z Zakładem Statystyki Matematycznej, a nawet powrót, o ile powstanie odpowiednie stanowisko w SGGW. Niestety, w 1938 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych i tam osiedlił się w Berkeley (Kalifornia), gdzie na Uniwersytecie utworzył Laboratorium Statystyczne, którego był dyrektorem. Był również honorowym przewodniczącym Międzynarodowego Instytutu Statystycznego. Prof. J. Spława-Neyman pracował aktywnie do końca życia. W 1979 roku został zagranicznym członkiem Towarzystwa Królewskiego w Anglii. Od 1966 roku był zagranicznym członkiem Polskiej Akademii Nauk. Zmarł 5 sierpnia 1981 roku w Berkeley.

Prof. J. Neyman uważał, że "Statystyka jest służącą wszystkich nauk", i właśnie w statystyce dokonał najważniejszych odkryć. Zajmował się także teorią mnogości, teorią prawdopodobieństwa, astronomią, biologią, meteorologią i filozofią nauki. To właśnie wspólnie z Egonem Pearsonem stworzył teorię testowania hipotez - hipoteza statystyczna może być potwierdzona lub odrzucona przez konfrontację wniosków teoretycznych wynikających z danej hipotezy, z danymi empirycznymi. Nowość jej polegała na wyborze jako przedmiotu badań konsekwencji wynikających z faktu przyjęcia bądź odrzucenia hipotezy, a nie tylko faktu jej prawdziwości lub fałszywości. Równie nowatorska i ważna była stworzona przez J. Spławę-Neymana teoria przedziałów ufności, która długo budziła wątpliwości, a dziś stanowi podstawę wnioskowania statystycznego we wszelkiego rodzaju badaniach empirycznych. Marek Fisz w swoim podręczniku "Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna" - PWN, Warszawa 1967, pisze: "…w bieżącym stuleciu statystyka matematyczna przekształciła się w samodzielną dyscyplinę naukową. Ograniczę się do podania nazwisk tylko kilku najważniejszych osób, dzięki którym to przekształcenie nastąpiło: K. Pearson, R. A. Fisher, J. Neyman i A. Wald. Ich idee i systematyczne badania przyczyniły się do wysokiego poziomu nowoczesnej statystyki matematycznej."

Prof. dr Zygmunt Nawrocki

(1910 - 1978)

Urodził się 2 maja 1910 roku w Balicach pod Krakowem. Po ukończeniu szkoły średniej w 1929 roku podejmuje studia na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia przerywa w 1932 roku, by je dalej kontynuować w latach 1936-1939. Wybuch Wojny Światowej nie pozwala Mu na ich zakończenie. Kończy je po wojnie, w 1945, z wynikiem bardzo dobrym, uzyskując stopień i tytuł inżyniera rolnictwa oraz magistra nauk rolniczych. W latach studiów, od 1938 do 1939, współpracuje z prof. dr J. Przyborowskim, pracując w Zakładzie Hodowli Roślin i Doświadczalnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego i specjalizując się pod jego kierunkiem w zagadnieniach metodyki doświadczeń rolniczych. Efekt tej współpracy został udokumentowany wspólną pracą pt. "Doświadczenia z odmianami pszenicy jarej przeprowadzone w Polsce w latach 1936-1938", (Przegląd Doświadczalnictwa Rolniczego, Warszawa 1939). W okresie wojny pracuje w Krakowskiej Izbie Rolniczej, w Stacji Badania Gleb i Nawozów, a od 1942 do 1951 roku w Hodowli Nasion Buszczyński i S-wie. Od 1946 r. pracuje jako kierownik Stacji Hodowli Nasion w Więcławicach, przygotowując jednocześnie dysertację doktorską. W 1950 roku uzyskał stopień doktora nauk rolniczych na Uniwersytecie im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie na podstawie rozprawy doktorskiej z zakresu wielocechowej oceny linii buraka cukrowego. Promotorem był Stefan Lewicki - profesor zwyczajny szczegółowej uprawy i genetyki roślin. Była to pierwsza w Polsce praca z zastosowania teorii dyskryminacji Fishera.

Dr Zygmunt Nawrocki w 1951 roku objął kierownictwo Zakładu Statystyki Matematycznej, początkowo jako zastępca profesora, następnie w maju 1954 roku decyzją Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki uzyskał tytuł naukowy docenta, w październiku 1957 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, zaś w październiku 1969 roku tytuł naukowy profesora zwyczajnego nauk rolniczych. Rozpoczął się nowy etap rozwoju Zakładu Statystyki Matematycznej, który w tymże 1951 roku został przeniesiony na Wydział Rolniczy SGGW, a rok później, decyzją Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, uzyskał prawa katedry i został przemianowany na Katedrę Statystyki Matematycznej SGGW, której działalność pod kierownictwem prof. dr Zygmunta Nawrockiego trwała do 1 października 1970, kiedy to weszła w skład międzywydziałowego Instytutu Zastosowań Matematyki i Statystyki.

Prof. Zygmunt Nawrocki w ramach pracy dydaktycznej wykładał metodykę doświadczeń m.in. na wydziałach: Rolniczym, Ogrodniczym i Zootechnicznym oraz statystykę matematyczną na Wydziale Melioracji SGGW. Prawie przez cały okres działania Państwowej Komisji Oceny Odmian, powołanej przy Ministerstwie Rolnictwa, był jej aktywnym i prominentnym członkiem. Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie od początku jej istnienia, tzn. od 1957 roku. Przez wiele kadencji był także członkiem Rady Naukowej Instytutu Ziemniaka w Boninie. Pełnił funkcje prodziekana Wydziału Rolniczego w latach 1952 - 1953 oraz 1956 - 1962, w latach 1958-1961 był kuratorem Katedry Szczegółowej Uprawy Roli i Roślin SGGW. Popularyzował doświadczalnictwo, prowadząc m.in. wykłady i szkolenia z zakresu matematycznych podstaw doświadczalnictwa, metod statystycznych mających zastosowanie w doświadczalnictwie rolniczym oraz metodyki i techniki zakładania doświadczeń. Był promotorem jak i recenzentem wielu prac doktorskich i habilitacyjnych z tego zakresu, jak również ze szczegółowej uprawy roślin, hodowli roślin i nasiennictwa. Wielu Jego doktorantów osiągnęło najwyższe stopnie i tytuły naukowe. Także wielu spośród autorów ocenianych rozpraw doktorskich i habilitacyjnych wraz z ocenami habilitacyjnymi, praktycznie wszystkich naukowych ośrodków naszego kraju związanych z rolnictwem, osiągnęło najwyższe tytuły naukowe. Był prekursorem odejścia w praktyce doświadczalnictwa rolniczego, zwłaszcza w hodowli roślin, od sztywnych schematów planowania doświadczeń. Konsekwentnie popularyzował nowoczesną metodykę doświadczalnictwa. Wiele Jego koncepcji wprowadzono do praktyki i organizacji doświadczalnictwa rolniczego w naszym kraju. Prof. Z. Nawrocki był zwolennikiem i propagatorem takich doświadczeń, w których warunki byłyby możliwie maksymalnie zbliżone do warunków produkcyjnych na polach uprawnych. W tym zakresie rozbudował i stworzył podstawy teoretyczne wnioskowania z danych ankietowych, danych zbieranych z doświadczeń produkcyjnych, dających nowy model obiektywnej oceny wartości użytkowej odmian roślin uprawnych. Zasadniczy dorobek w tym zakresie zawarł w podręczniku "Teoria i praktyka doświadczenia rolniczego", wydanym w 1967 roku. W pracy "Zastosowanie teorii operatorów rzutowych w doświadczalnictwie rolniczym" (1976 r.) przedstawił nowoczesne podejście do teorii doświadczalnictwa rolniczego, pokazując jednocześnie efektywne metody analizy wyników doświadczeń polowych pojedynczych i wielokrotnych. Po pewnym upowszechnieniu się komputerów i minikomputerów w Polsce, stał się wielkim zwolennikiem stosowania techniki komputerowej w analizowaniu danych doświadczalnych. Promował takie działania w ramach pracy w Instytucie Zastosowań Matematyki i Statystyki jak i poza terenem SGGW. Na przykład w drugiej połowie lat 1970-tych zorganizował Pracownię Elektronicznej Techniki Obliczeniowej zlokalizowaną przy Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

Profesor Zygmunt Nawrocki i Jego Katedra Statystyki Matematycznej SGGW przy Wydziale Rolniczym stali się godnymi kontynuatorami tradycji profesora Jerzego Spławy-Neymana i Jego Zakładu Statystyki Matematycznej SGGW przy Wydziale Ogrodniczym, propagując i wdrażając najnowocześniejsze zdobycze teorii statystyki matematycznej w praktyce doświadczalnictwa rolniczego.

Za swoje prace prof. Zygmunt Nawrocki otrzymał nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Doc dr. Leokadia Ubysz-Borucka

1919-1989

Urodzona 1 czerwca 1919 roku w Moskwie. Rozpoczęła studia na Wydziale Ogrodniczym SGGW w roku 1937, a ukończyła w roku 1950. W roku 1947 rozpoczęła pracę w Zakładzie Statystyki Matematycznej SGGW jako asystent. W 1954 roku podjęła studia doktoranckie w Katedrze Uprawy Roli i Roślin pod kierunkiem profesora M. Bireckiego. Doktorat uzyskała w roku 1962, awansując na stanowisko adiunkta, a w roku 1968 na stanowisko docenta. W latach 1970-1982 w ramach Instytutu Zastosowań Matematyki i Statystyki była kierownikiem Zakładu Statystyki Matematycznej i Biometrii, natomiast w latach 1982-1989 kierownikiem Katedry Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa przy Wydziale Rolniczym. Pracowała jako nauczyciel akademicki nieprzerwanie do śmierci - 8 września 1989 r.

Doc dr. Leokadia Ubysz-Borucka ma znaczący dorobek naukowo-dydaktyczny i wychowawczy. Była autorem lub współautorem 16 prac naukowych i 10 monografii z szerokiego zakresu zastosowań metod statystycznych w doświadczalnictwie rolniczym oraz genetyce ilościowej i hodowli roślin. Była także współautorem 5 skryptów akademickich ze statystyki matematycznej, doświadczalnictwa i podstaw statystycznych genetyki ilościowej roślin. Zajmowała się planowaniem uwikłanych doświadczeń czynnikowych, badaniami nad optymalizacją wielkości poletka w doświadczeniach polowych, planowaniem i analizą różnych układów krzyżowań form rodzicielskich, zastosowaniem modeli losowych oraz metod wielowymiarowych w genetyce ilościowej. Była promotorem 6 rozpraw doktorskich.

Należy podkreślić szczególnie znaczący dorobek dydaktyczno-wychowawczy i popularyzatorski Doc. L. Ubysz-Boruckiej. Była nauczycielem akademickim wywierającym pozytywny i inspirujący wpływ na studentów i współpracowników. Prowadziła ćwiczenia i wykłady ze statystki matematycznej oraz doświadczalnictwa dla wszystkich kierunków studiów przyrodniczych i technologicznych SGGW. Stale unowocześniała treści programów i formę prowadzenia zajęć. Była współorganizatorem i wykładowcą różnych seminariów szkoleniowych, propagujących zastosowanie metod statystycznych w biologicznych, rolniczych i medycznych badaniach naukowych. Współpracowała z wieloma instytucjami naukowymi, m.in. Instytutem Ziemniaka Boninie, Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach, Instytutem Ekologii PAN, ukazując sens tej współpracy dla rozwoju biometrii i doświadczalnictwa.

Doc. L. Ubysz-Borucka brała czynny udział w Powstaniu Warszawskim w szeregach Armii Krajowej. Za swą działalność naukową i dydaktyczną została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Profesor dr hab. Aleksander Ryszard Wójcik

1937 - 2003

Urodził się 4 października 1937 w Brzezinku Nowym, pow. Ostrów Mazowiecka. Studia na Wydziale Statystyki w Szkole Głównej Planowania i Statystyki ukończył w 1958 roku. Następnie podjął pracę jako asystent w Katedrze Statystyki Matematycznej SGGW. Pracując, podjął studia na Wydziale Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego uzyskując dyplom magistra nauk matematycznych w 1964 roku. Stopień doktora nauk rolniczych otrzymał w SGGW w 1965 roku, zaś w 1981 stopień doktora habilitowanego w specjalności doświadczalnictwo. W latach 1974-1980 kierował Pracownią Obliczeniową, zaś w latach 1979-1981 był zastępcą dyrektora Instytutu Zastosowań Matematyki i Statystyki.

Poza pracą na SGGW, pracował w Instytucie Leków w Warszawie, Instytucie Ziemniaka w Boninie oraz w Wyższej Szkole Pedagogiczno-Rolniczej w Siedlcach, jak również współpracował z wieloma osobami w dziedzinie medycyny, leśnictwa, genetyki i rolnictwa. W trakcie tego okresu był autorem lub współautorem ponad 30 prac naukowych oraz 5 książek. W 1984 roku odbył 4 miesięczny staż naukowy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley

A. R. Wójcik koncentrował swe naukowe zainteresowania wokół zastosowań metod statystyki matematycznej w naukach biologicznych i rolniczych. Od 1965 roku ukierunkował swoje zainteresowania szczególnie na zastosowaniu modelowania liniowego w weryfikacji hipotez dotyczących doświadczeń wielokrotnych (w czasie i przestrzeni) z roślinami rolniczymi. Po habilitacji prace badawcze dotyczyły przede wszystkim zagadnień związanych z hodowlą i nasiennictwem ziemniaka, jak również zagadnień selekcji w genetyce populacji.

Przez wiele lat współpracował również z Głównym Urzędem Statystycznym. W latach 1966-1982 był członkiem Komitetu Matematycznego GUS. W tym okresie był zaangażowany w planowane badań rolniczych GUS. Ponadto był członkiem Polskiego Towarzystwa Biometrycznego, Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Polskiego Towarzystwa Statystycznego i Bernoulli Society. Brał czynny udział w tworzeniu Encyklopedii Statystyki.

Prof. A. R. Wójcik był dobrze rozpoznawanym nauczycielem. Prowadził różnorodne zajęcia dla studentów SGGW. Jego książki "Statystyka matematyczna z elementami rachunku prawdopodobieństwa i statystyki opisowej", "Metodyka doświadczeń rolniczych" (z J. Trętowskim) oraz "Planowanie i wnioskowanie statystyczne w doświadczalnictwie" (ze Z. Laudańskim) wciąż są popularne wśród studentów i młodych naukowców.

W 1987 roku A. R. Wójcik wyjechał do Meksyku, obejmując stanowisko visiting professor na Uniwersytecie Rolniczym w Chapingo. W 1988 roku otrzymał stanowisko profesora w Monterrey Techonologica Institute (ITESM) w Toluca, gdzie pracował aż do 2003 roku, kiedy to problemy zdrowotne zmusiły go do przejścia na emeryturę. W tym okresie opublikował ponad 20 artykułów naukowych oraz trzy podręczniki w dziedzinie matematyki, statystyki i planowania eksperymentu. W 2003 roku, wspólnie ze swym synem Aleksandrem K. Wójcikiem, ukończył swą ostatnią książkę "Applied Mathematics and Statistics".

11 grudnia 2003 roku, prof. Aleksander Ryszard Wójcik zmarł w wieku 66 lat w Meksyku. Zgodnie z Jego ostatnią wolą, prochy Jego zostały sprowadzone do Polski.

Dr inż. Janusz Górczyński

Dr inż. Janusz Górczyński urodził się 25 listopada 1946 roku w Jackowicach, powiat Łowicz. Ukończył Wydział Rolniczy w 1970 roku. Po studiach podjął pracę w charakterze asystenta stażysty w Instytucie Zastosowań Matematyki i Statystyki. W latach 1973-1975 pracował poza SGGW. Od 1 kwietnia 1975 roku ponownie podjął pracę w SGGW, prowadząc badania naukowe z zakresu biometrii i doświadczalnictwa oraz zajęcia ze statystyki matematycznej i doświadczalnictwa dla studentów wielu wydziałów, zarówno stacjonarnych jak i zaocznych. W drugiej połowie lat 70-tych XX wieku zaangażował się z wielką pasją i profesjonalizmem w proces rozwoju zastosowań informatyki w badaniach naukowych oraz w dydaktyce prowadzonych przedmiotów statystycznych, odnosząc wielki sukces w tym dziele. W 1982 roku obronił pracę doktorską pod kierunkiem doc. dr Leokadii Ubysz-Boruckiej. Praca dotyczyła zastosowania regresji krzywoliniowej do badania efektywności nawożenia mineralnego. Po uzyskaniu doktoratu został zatrudniony na etacie adiunkta. Prowadził zajęcia dydaktyczne oraz współpracował naukowo z wieloma jednostkami naukowymi w SGGW i poza Uczelnią. W okresie lat 1985-1986 przebywał na rocznym stażu w USA w ramach współpracy z Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach.

W latach 70-tych, 80-tych i 90-tych XX wieku, dr inż. Janusz Górczyński wniósł duży wkład w doskonalenie komputeryzacji i zastosowania komputerów w nowoczesnym procesie dydaktycznym i empirycznych badaniach naukowych w Katedrze, Wydziale i Uczelni. Wtedy cała nasza Uczelnia korzystała chętnie i z dobrym skutkiem naukowym i dydaktycznym z oprogramowania dr inż. Janusza Górczyńskiego na komputery osobiste. To oprogramowanie na coraz powszechniej zakupywane wspomniane komputery poprawiało znacząco efektywność merytoryczną i atrakcyjność stosowania metod statystycznych w analizie danych z badań naukowych, a także czyniło dydaktykę przedmiotów statystycznych bardziej przystępną i przyjazną dla studentów.
W 1989 roku dr inż. Janusz Górczyński objął kierownictwo Katedry Statystyki Matematycznej i Doświadczalnictwa. Funkcję tę pełnił do 1999 roku. W latach 1991-1999 był przedstawicielem Wydziału Rolniczego w Senacie SGGW. W okresie lat 1993-1999 reprezentował Uczelnię w zespole ds. budowy Warszawskiej Miejskiej Sieci Komputerowej WARMAN, pełniąc funkcję sekretarza tego zespołu. Jest On autorem lub współautorem wielu cenionych oryginalnych publikacji naukowych w czasopismach krajowych i zagranicznych oraz skryptów z zakresu wykorzystania techniki komputerowej. Współpracował w zakresie naukowym i wdrożeniowym z wieloma instytucjami, stowarzyszeniami zawodowymi i firmami. W ramach tej współpracy między innymi bardzo angażował się w proces rozwoju wykorzystania dostępnych wtedy (lata 90-te) narzędzi informatycznych w rolnictwie praktycznym, zwłaszcza w doradztwie fachowym, handlu środkami do produkcji i płodami rolnymi oraz zarządzaniu wewnętrznym i zewnętrznym. Był nagradzany wieloma nagrodami rektorskimi oraz zaszczytną odznaką "Zasłużony dla SGGW". Odszedł z Uczelni 30 września 2000 roku.
 

Prof. dr hab. Zbigniew Laudański
(1942 - 2017)

Data i miejsce urodzenia: 17 marca 1942 r., Jedwabne,
pow. Łomża, woj. Podlaskie.

Dyscyplina naukowa: rolnictwo.

Specjalność naukowa: agronomia - doświadczalnictwo.

Działalność naukowa i zawodowa

Wykształcenie:

Uniwersytet Warszawski - Wydział Matematyki i Fizyki, 1965 - magister matematyki, specjalność - metody numeryczne (informatyka).

 [Więcej informacji i zdjęć związnych z prof. Zbigniewem Laduańskim]

 Stopnie naukowe:

• 1979 - doktor, "Wyznaczanie efektów klasowych w nieortogonalnych układach sklasyfikowanych wielokierunkowo - analiza wariancji", promotorzy: prof. Z. Nawrocki, prof. S. Węgrzyn, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie.
• 1997 - doktor habilitowany, "Zastosowania operatorów rzutowania w analizowaniu danych nieortogonalnych. Teoria, algorytmy i przykłady", recenzenci: prof. T. Caliński, prof. T. Przybysz, prof. S. Węgrzyn, Wydział Rolniczy SGGW.

Działalność zawodowo - naukowa:

• 1965 - 1970; programista lub problemista w Ośrodkach Obliczeniowych (komputerowych) resortu Ministerstwa Obrony Narodowej;
• 1970 - 1977; specjalista d/s ETO w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin;
• 1977 - 1980; kierownik Pracowni Programowania i Projektowania w Instytucie Ekonomiki Rolnej;
• 1980 - 1983; adiunkt - kierownik Pracowni Informatyki w Rolnictwie w Instytucie Ekonomiki Rolnej;
• 1983 - 1986; adiunkt w Zakładzie Ogólnej Ekonomiki Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej;
• 1986 - 2007  profesor nadzwyczajny w Katedrze Biometrii - Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW, kierownik Katedry;
• 2008 - 2012  profesor nadzwyczajny na Wydziale Zastosowań Informatyki i MAtematyki;
• 1987 - profesor (0,5 etatu) w Zakładzie Nasiennictwa i Nasionoznawstwa w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.

Członkostwo w organizacjach naukowych:

• Polskie Towarzystwo Biometryczne,
• International Biometric Society,
• Polskie Towarzystwo Matematyczne.

Nagrody i wyróżnienia:

• indywidualne nagrody J. M. Rektora w 1988, 1997 oraz w 2005 roku.

Dorobek naukowy:

Znaczna część dorobku naukowego wiąże się z zastosowaniem techniki komputerowej w opracowywaniu danych empirycznych w okresie formowania się informatyki jako specjalności naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowań w naukach rolniczych i doświadczalnictwie. W tym zakresie, począwszy od 1966 roku, współpracował przede wszystkim ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego oraz między innymi z Instytutem Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu, Instytutem Badawczym Leśnictwa w Warszawie, Instytutem Ziemniaka w Boninie i Akademią Medyczną w Warszawie. Był autorem wielu algorytmów i programów komputerowych dla praktycznego stosowania metod matematycznych w różnego rodzaju badaniach dotyczących zagadnień hodowli roślin i zwierząt, ekonomicznych, socjologicznych, medycznych, itp. Jest autorem lub współautorem ponad 60 opublikowanych prac i opracowań, w tym podręcznika akademickiego z zakresu podstaw planowania doświadczeń i wnioskowania statystycznego. Znaczną część stanowią prace dotyczące wnioskowania statystycznego z danych produkcyjnych (dane ankietowe), w których współautorzy starają się ocenić współzależność i działanie czynników plonotwórczych takich jak np. gleba, nawożenie, postęp biologiczny, itp. na końcowy efekt, jakim jest wynik produkcyjny wybranych roślin rolniczych. Z problematyką analizowania tego typu danych (tzw. danych nieortogonalnych) wiążą się przede wszystkim praca doktorska jak i rozprawa habilitacyjna, gdzie zawarte zostały podstawy teoretyczne metod wnioskowania z takich danych oraz odpowiednie algorytmy obliczeniowe.

W ostatnich latach promotor dwóch zakończonych i dwóch otwartych przewodów doktorskich oraz recenzent w trzech przewodach doktorskich.

Dorobek dydaktyczny:

Działalność dydaktyczna (wykłady i ćwiczenia) ze studentami Wydziału Rolniczego rozpoczął się w 1966 roku w zakresie nauczania matematyki wyższej w trybie zajęć zleconych. Przez kolejne 15 lat realizował na wielu wydziałach SGGW zlecone zajęcia dydaktyczne z zakresu matematyki, statystyki, doświadczalnictwa oraz informatyki. Już jako etatowy pracownik SGGW, poza prowadzeniem wykładów, ćwiczeń i seminariów, opracowywał programy ich realizacji z różnych przedmiotów matematyczno-statystycznych i informatycznych dla studentów studiów stacjonarnych, zaocznych, wieczorowych oraz doktoranckich na wielu wydziałach i studiach międzywydziałowych SGGW. Współtworzył program studiów specjalności Informatyka w rolnictwie na kierunku Rolnictwo oraz jako członek Rady Programowej, na Międzywydziałowym Studium Informatyki i Ekonometrii, prowadząc tam wykłady z podstaw informatyki oraz metod numerycznych. Prowadził także kursy szkoleniowe z zakresu podstaw statystyki i doświadczalnictwa oraz wykorzystywania techniki komputerowej w analizowaniu danych statystycznych. Pod jego opieką wykonanych zostało kilkanaście prac magisterskich.

Działalność naukowo-dydaktyczna Katedry w XX wieku

Działalność naukowa i dydaktyczna Katedry rozpoczęła się wraz z podjęciem pracy przez prof. dr hab. Jerzego Spławy-Neymana w 1923 roku jako wykładowcy z zakresu matematyki i statystyki w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Profesor był uczonym o światowej sławie, twórca, szkoły statystycznej w dziedzinie sprawdzania hipotez statystycznych. Prowadził wykłady do 1925 roku, a w 1926 roku wyjechał jako stypendysta Fundacji Rockefellera na studia do Francji i Anglii. Wtedy to nawiązał ścisłą współpracę z Egonem Pearsonem (synem Karla). W tym okresie w prowadzeniu zajęć zastępował Go Antoni Przeborski - prof. Politechniki Warszawskiej, wykładowca matematyki z wydziału Leśnego. W końcu 1927 roku prof. J. Neyman wrócił do Polski, a w 1928 roku został powołany Zakład Statystyki Matematycznej pod Jego kierownictwem

W okresie lat 1928 - 1934, kiedy to prof. J. Neyman pracował przede wszystkim w Polsce, ogłosił On przy współpracy z Egonem Pearsonem siedem z dziesięciu najważniejszych prac z teorii testowania hipotez statystycznych oraz wyraźnie rozwinął pomysł estymacji przedziałowej, której był pomysłodawcą. W okresie pracy w Polsce (lata 1923-1936) ogłosił jako autor lub współautor około 60-ciu prac lub opracowali monograficznych. Należy także podkreślić znaczny wkład prof. J. Neymana w stosowaniu metod statystycznych w praktycznych problemach. Uważał On praktyczne problemy za źródło inspiracji dla rozważali teoretycznych. Na przykład w 1932 roku ukazała się pionierska praca J. Spławy-Nejmana z zakresu doświadczalnictwa rolniczego pt. "O metodach opracowywania doświadczeń wielokrotnych" (Rocz. Nauk Rol. i Leś., 28,154-210), której treść jest aktualna także obecnie, w XXI wieku. W okresie tym współpracownikami prof. J. Neymana byli dr Stanisław Kołodziejczyk, dr Wacław Kozakiewicz, dr Karolina Iwaszkiewicz oraz mgr inż. Wacław Pytkowski. Wszyscy Ci pracownicy Zakładu wraz z prof. J. Neymanem wnieśli duży wkład w rozwój teorii bądź zastosowali statystyki matematycznej. Dr S. Kołodziejczyk ogłosił prace z zakresu teorii błędów drugiego rodzaju i teorii sprawdzania hipotez w języku francuskim i angielskim oraz kilka innych prac w języku polskim. Dr W. Kozakiewicz zajmował się zagadnieniami zbieżności stochastycznej, natomiast dr K. Iwaszkiewicz zajmowała się pewnymi zagadnieniami doświadczalnictwa rolniczego. Jej wspólne prace z prof. J. Neymanem z tego zakresu były odczytywane na zebraniu Królewskiego Towarzystwa Statystycznego w* Londynie. Zajmowała się także zastosowaniami statystyki do zagadnień ekonomiki gospodarstw rolniczych. Natomiast mgr inż. W. Pytkowski zajmował się przede wszystkim zastosowaniami statystyki matematycznej w dziedzinie ekonomiki rolnictwa. Działalność dydaktyczna Zakładu w zakresie wykładów i ćwiczeń z matematyki wyższej, rachunku prawdopodobieństwa, statystyki matematycznej i eksperymentalnej, miała charakter międzywydziałowy.

Po wyjeździe prof. J. Neymana na stałe do Anglii, a następnie do Stanów Zjednoczonych, pracownicy naukowi Zakładu nadal prowadzili zajęcia dydaktyczne oraz działalność naukową, natomiast w Radzie wydziału Ogrodniczego Zakład był reprezentowany przez prof. dr Michała Korczewskiego - kierownika Zakładu Fizjologii Roślin. Taki stan trwał do wybuchu wojny w 1939 roku oraz po wojnie, kiedy Zakład został restytuowany wraz z innymi Jednostkami SGGW. Spośród przedwojennych czterech pracowników, pozostał tylko mgr inż. W. Pytkowski oraz kurator - prof. dr M. Korczewski. Nowi pracownicy Zakładu, a min. mgr Leon Buksowicz, mgr Leokadia Borucka-Ubysz oraz mgr Kazimierz Szczepański, prowadzili w tych trudnych, powojennych warunkach, przede wszystkim zadania dydaktyczne, które wzrastały wraz z rozwojem Uczelni. Natomiast z racji zainteresowali mgr W. Pytkowskiego, na pierwszy plan wysunęły się zagadnienia stosowania statystyki matematycznej w zakresie ekonomiki gospodarstw rolniczych. W 1950 roku W Pytkowski odszedł z Uczelni, by powrócić w roku 1957. W roku 1951 kierownikiem Zakładu został dr Zygmunt Nawrocki, natomiast Zakład organizacyjnie znalazł się w składzie Wydziału Rolniczego. W 1952 roku decyzją Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Zakład został przemianowany na Katedrę Statystyki Matematycznej.

Od roku 1951 zakres działalności naukowej uzupełniono tematyką związaną przede wszystkim z zagadnieniami nowoczesnej teorii eksperymentu. Wynikało to przede wszystkim z bujnego rozwoju tej gałęzi statystyki matematycznej w latach 1935-1950 oraz z istotnych potrzeb nauczania rolnictwa, gdzie doświadczenie stanowiło jeden z najważniejszych składników kontroli jakości produkcji rolniczej. W tych okolicznościach, zakres realizowanych wykładów i ćwiczeń powiększył się o doświadczalnictwo rolnicze, które dotychczas na Wydziale Rolniczym prowadzone były przez Katedrę Szczegółowej Uprawy Roślin oraz Katedrę Chemii Rolnej, natomiast na Wydziale Ogrodniczym przez Katedrę Warzywnictwa i Sadownictwa. Po utworzeniu Wydziału Zootechnicznego, zakres dydaktyki poszerzył się o doświadczalnictwo zootechniczne. Zajęcia z matematyki wyższej przejął, powstały w tym okresie, Zakład Matematyki Stosowanej. Dydaktyka doświadczalnictwa w wydaniu pracowników Katedry, poza podaniem zasad planowania doświadczeń, zapoznawała ze sposobem wyciągania wniosków z liczb pochodzących z obserwacji poprzez stosowanie teorii regresji, łącznie z pojęciem modelu liniowego, wraz z omówieniem metod doświadczalnych na tle właściwej hipotezy liniowej wynikającej np. z hipotezy agrotechnicznej lub zootechnicznej. W okresie do roku 1970, kiedy to Katedra weszła w skład międzywydziałowego Instytutu Matematyki i Statystyki, następowały pewne zmiany kadrowe - odeszli do innych instytucji mgr Kazimierz Szczepański w 1956 roku, mgr Kazimierz Metelski w 1957 roku, dr inż. Wacław Pytkowski w roku 1958, natomiast mgr inż. L. Borucka-Ubysz w latach 1953-1958 realizowała studia doktoranckie w Katedrze Ogólnej Uprawy Roli i Roślin. Podjęli pracę w 1958 roku mgr Witold Kupść i mgr Aleksander R. Wójcik, a następnie w 1966 r. mgr inż. Jan Trętowski oraz w 1968 r. mgr inż. Tadeusz Dudek. W semestrze letnim 1966 roku podejmuje pracę w trybie prac zleconych mgr Zbigniew Laudański. W tym okresie w Katedrze - lata 1951-1970, jak i później w ramach IZMiS - lata 1970-1982 oraz w latach 1982-1990, zajmowano się głównie zagadnieniami nowoczesnej teorii eksperymentu dla potrzeb nauk rolniczych. Powstawały opracowania syntetyczne wieloletnich wyników doświadczeń kwalifikowanych odmian ziemniaków, żyta i pszenicy dla wszystkich rejonów kraju. Szczególnie intensywnie pracowano nad estymacją parametrów w modelach liniowych dla układów z danymi nieortogonalnymi. W latach 60-tych prof. Z. Nawrocki zaproponował, wykorzystując teorię operatorów rzutowania, nowy układ dla doświadczeń polowych, tzw. system diagonalny-N, a mający szczególne zastosowanie w doświadczalnictwie półprodukcyjnym. W latach 70-tych i 80-tych zajmowano się m.in. zastosowaniem metod regresji z funkcją korygującą z procesami stochastycznymi jako zmiennymi objaśniającymi oraz wielowymiarowymi zmiennościami i współzmiennościami fenotypowymi, genetycznymi i środowiskowymi populacji hodowlanych. Zajmowano się także planowaniem i analizą uwikłanych doświadczeń czynnikowych i ich zastosowaniem w uprawie roślin. Opublikowano wtedy ponad 100 prac naukowych w różnych czasopismach krajowych i zagranicznych. Wydano 8 skryptów dydaktycznych oraz podręczniki: Teoria i praktyka doświadczenia rolniczego (PWRiL, 1967) - autor prof. Z. Nawrocki, Planowanie i wnioskowanie statystyczne w doświadczalnictwie (PWN, 1989) - autorzy A.R. Wójcik i Z. Laudański. Cały ten okres 40-tu lat charakteryzował się znaczną intensywnością procesu upowszechniania metod statystycznych w doświadczalnictwie jak i ich zastosowania w analizowaniu wszelkiego rodzaju danych liczbowych. Pracownicy Katedry prowadzili wiele kursów szkoleniowych z tego zakresu dla pracowników różnych instytucji naukowych. Prowadzili oczywiście także zajęcia dydaktyczne z takich przedmiotów jak statystyka matematyczna, doświadczalnictwo, wnioskowanie statystyczne i teoria eksperymentu m.in. na wydziałach: Rolniczym, Ogrodniczym, Zootechnicznym, Technologii Żywności, Melioracji Wodnych, na studiach dziennych i zaocznych. Znaczne obciążenie dydaktyczne powodowało znaczące zatrudnienie. Na przykład w połowie lat osiemdziesiątych w Katedrze zatrudnieni byli następujący pracownicy naukowo-dydaktyczni: docenci - L. Borucka-Ubysz, A. R. Wójcik; adiunkci - dr Janusz Górczyński, dr Bogda Kowalska, dr Zbigniew Laudański, dr Wiesław Mądry, dr Maria Parlińska, dr Jerzy Urbanowicz; asystenci - mgr Aleksandra Ignar, mgr Walerian Piotrowski, mgr Michał Ryszkiewicz, mgr Anna Szufladowicz, mgr Helena Truszczyńska, mgr Bożena Wiśniewolska, mgr Dorota Wojciechowska, mgr Andrzej Zawada, mgr Andrzej Zieliński, mgr Wojciech Zieliński oraz pracownicy naukowo-techniczni: Barbara Wiertelak, mgr Wieteska-Górczyńska, mgr Bożena Wolska.

Ostatnie dziesięć lat XX wieku dla Katedry to kontynuowanie i rozwijanie badań metodyczno-statystycznych w genetyce ilościowej i hodowli roślin. Prowadzone były dalsze prace nad zastosowaniami metod analizy wariancji jedno- i wielocechowej, analizy regresji liniowej oraz innych metod wielocechowych do oceny zmienności fenotypowej i genetycznej zasobów genowych roślin. Prowadzone były prace dotyczące wykorzystywania metod analizowania danych nieortogonalnych opisywanych przy pomocy modeli liniowych, jak też prace teoretyczne nad własnościami rozkładów cech rozpatrywanych w doświadczeniach przyrodniczych oraz nad metodami porównań wielokrotnych. Opublikowano w tym okresie ponad 100 prac badawczych. Powstały trzy rozprawy habilitacyjne. Wydano dla celów dydaktycznych łącznie ponad 10 skryptów i monografii z zakresu matematyki, statystyki matematycznej oraz doświadczalnictwa.

Lata 90-te to także masowe wejście nauk informatycznych i techniki komputerowej do naszej rzeczywistości, które znalazło swój wyraz także w działalności dydaktycznej i naukowej Katedry. Poza już tradycyjnymi przedmiotami, takimi jak statystyka matematyczna, doświadczalnictwo czy teoria eksperymentu, Katedra rozpoczyna realizację wielu przedmiotów informatycznych w zakresie od podstaw użytkowania komputerów do wykorzystywania techniki komputerowej w wielu dziedzinach życia. Dla prowadzenia tychże zajęć zorganizowano pięć pracowni komputerowych z ogólną liczbą 64 komputerów, każda z dostępem do Internetu. Zostało wydanych 8 opracowań dotyczących metodyki i praktyki użytkowania komputerów. Wprowadzono prace badawcze nad możliwościami i sposobami wykorzystania techniki komputerowej do matematycznego modelowania i symulacji rozwoju roślin uprawnych. Na przykład wspólnie z Katedrą Szczegółowej Uprawy Roślin wykonano wiele prób z modelem DSSAT. Podjęte zostały także prace nad wykorzystywaniem techniki komputerowej w dydaktyce przedmiotów statystycznych i informatycznych. U progu XXI wieku naturalne połączenie możliwości komputerów z potrzebami metod matematycznych analizowania danych statystycznych pozwala na znaczny optymizm, co do dalszego rozwoju Katedry, tak pod względem naukowym jak i dydaktycznym.

Działalność naukowo-dydaktyczna Katedry w latach 2000-2020

W związku z przeniesieniem wszytskich jednostek naukowo-dydaktycznych SGGW z ul. Rakowieckiej do kampusu na Ursynowie, katedra przeniosła się jesienią 2003 roku do nowej siedziby przy ul. Nowoursynowskiej. Dzięki temu warunki do prowadzenia zajęć dydaktycznych i pracy naukowej uległy poprawie. Kilku pracowników katedry (m.in. prof. Wojciech Zieliński) przeniosło się na Wydział Ekonomiczno-Rolniczy (później przemianowany na Wydział Nauk Ekonomicznych) a jednocześnie zatrudnieni zostali nowi pracownicy, w tym osoby zajmujące się bioinformatyką. Poszerzony został zakres tematyczny prowadzonych zajęć dydaktycznych, jak również prac badawczych. Skład osobowy katedry ulegał zmianom i w znaczącym stopniu został zmniejszony w roku 2008 po utworzeniu Wydziału Zastosowań Informatyki i Matematyki, gdzie przeszło kilka osób wraz z prof. Z. Laudańskim. Działalność badawcza Katedry w latach 2000-2020 dotyczyła między innymi zastosowania metod statystycznych w ocenie odmian, zastosowaniu metod bioinformatycznych i modelowaniu procesów biologicznych, wykorzystania metod geostatystycznych, modelowaniu zjawisk związanych z ochroną środowiska, itp. W latach 2000-2020 w Katedrze zrealizowano 10 prac doktorskich, kilka prac habilitacyjnych oraz dwie osoby uzyskały tytuł profesora (prof. W. Mądry - 2003, prof. Z. Laudański - 2009). Zespół pracowników (wraz z doktorantami) liczył zwykle około kilkunastu osób, dużą część którego stanowiły i stanowią osoby młode, co pozwala na systematyczny rozwój naukowy i poszerzanie oferty dydaktycznej Katedry.

opracowali: Prof. dr hab. Zbigniew Laudański, prof. dr hab. Wiesław Mądry (z późniejszymi aktualizacjami)